«Sürdürülebilir Okuma» İçin 8 İlke

4 yıl önce 16 Nisan 2020

Samimi bir kitap okuyucusu şu sözlerle dert yanıyor:

Hocam, bir şeyler okuyoruz ama daldan dala okumuş gibi oluyor. Sanki verimli olmuyor gibi. Şöyle ki bir roman, bir kişisel gelişim kitabı, bir tarih kitabı, bir düşünce kitabı falan. Ne dikkatimi çektiyse alıyorum listeye. Sanki böyle olmamalıymış gibi geliyor ama şunu da istemiyorum; mesela psikolojiyle ilgili okuyayım hep ki o konuda derinleşeyim. Bu da bir ders çalışma gibi olacak diye hissettiriyor, onu da istemiyorum. Okumaktan zevk almak istiyorum. Böyle bir ondan bir ondan okumak zevk veriyor ama sadece genel kültür oluyor. Bilgi, ilim oluşmuyor. Sizce nasıl okumalı?

Böyle dert yanan insan gelişmeye hazır insandır. Motivasyonu var, usulde bir eksiklik olduğunun farkında ama doğru metot konusunda kafası karışık. Aynı zamanda da arayış içinde.

O zaman konumuz “Sürdürülebilir Okuma”. Yani hem oku hem geliş hem de bıkma. Bunun için bize gereken 8 ilke:

1. %50 Görev %50 Zevk:

Kitap okuma işi ne tek başına bir ödev gibi görülecek ne de tek başına zevk için yapılacak bir iş. Bu ikisinin ortasını bulmak önemli.

Bu oranı tutturmak için de kendini şu iki konuda ikna etmelisin:

Okumak beni geliştirir, bu yüzden okumalıyım.
Okumak zevkli bir iştir, bu yüzden okumalıyım.

2. Uzun Vadeli Okuma Planı Yap:

Verimli ve insanı geliştiren bir okuma için öncelikle uzun vadeli bir okuma planı yapmalı. Plan yapılmadığı zaman hem insanı geliştiren bir yönü olmuyor hem de planlı olmadığı için motivasyon sağlamıyor.

3. Okuma Kategorileri Hazırla:

Öncelikle belirli okuma alanları belirlenmeli. Bunlar şu başlıklarda seçilebilir (seçilebilir dedim ki kararın okuyucuya ait olduğu belli olsun:) ;

- Fikir/düşünce ile ilgili kitaplar
- Tarih
- İlahiyat
- Hatırat
- Eğitim
- Psikoloji/Sosyoloji
- Bilim/Felsefe
- Şiir/Roman

Öncelikle esas olanın "Fikir/düşünce ve ilahiyat" ile ilgili kitaplar olduğu kanaatindeyim. Çünkü diğerleri onların üzerine bina edildikçe anlamlı bir yere oturabiliyor.

4. Kategorilerin İçini Doldur:

Bu liste başlıklarını oluşturduktan sonra da sıra listenin içini doldurmaya geliyor. Ben mümkün olduğu kadar bu listenin her dalından dengeli bir şekilde okumaya çalışıyorum. Başta fikir/düşünce kitaplarına ağırlık vermiştim. Ama bir süre sonra tekrara düştüğümü hissedince bu alanın doyduğunu anladım ve diğerlerine daha fazla yönelmeye başladım.

Okuma listesi hazırlarken önemli bir konu da yıllar önce okuduğun kitapları “Bunları nasıl olsa okudum” diyerek geçmemek. Tekrar listeye al, tekrar oku. Büyük ihtimalle “ne kadar bilinçsizce okumuşum” diyeceksin.

5. Kitapsever Arkadaşlara Yanaş:

Hem planlı okumak hem de doğru kitaplarla buluşmak gerek.

Doğru kitabı bulmak da başlı başına bir mesele. Ben bunu "kitaba ve okumaya yakın bir çevreden beslenmek" şeklinde çözdüm. Özellikle bu tür bir arkadaş grubu bulunabilirse ve kitap piyasası takip edilebilirse çoğu zaman kitap okuyucuyu buluyor. Son sekiz ayda okuduğum altmışa yakın kitabı böyle bir ortamdan beslenerek okudum diyebilirim.

6. Okumayı Ciddiye Al, Not Al:

Okurken de dikkat edilmesi gereken konular var. Öncelikle okumayı ciddiye almak, bir şeyler öğrenmek, anlamak ve yorumlamak üzerine kitaba eğilmek gerekiyor. Hiçbir zaman vakit geçsin diye oturup okumamalı. Zaten listeye de o tarz kitapları almamalı. Kendimden örnek vereyim: Okurken yanımda mutlaka not alacağım ajandam, bu iş için özel olarak aldığım kurşun kalemim, yapışkan renkli ayraçlarım ve sarı renkli fosforlu kalemim hazır olmalı. Tabi bunları içinde bulundurduğum özel kalem kutum da. İlk bakışta fazla gereksiz gelebilir. Ama okumayı ciddiye almaya baştan başlamak gerek değil mi?

7. Her Kitap İçin Bir Şeyler Yaz:

Kitabı okumaya başlarken sonunda bir tanıtım yazmam gerektiğini bilmek okumaya ciddiyet katıyor. Bu nedenle tanıtım yazısına malzeme olabilecek hiçbir ayrıntıyı kaçırmamalıyım. Bazı yerlerin üzeri fosforlu kalemle çiziliyor, bazı yerlere kurşun kalemle notlar alınıyor bazı yerlere de yapışkan etiketler yapıştırılıyor. Ajandaya notlar alına alına okunuyor.

8. Boş Vakit Değil, Özel Vakit:

Okuma işine vakit ayırmak da önemli bir konu. Düzenli okumaya ilk başladığımda gördüm ki aslında fazlasıyla vaktimiz var. Ama biz o vakitleri boş işlerle öldürmeye alışmışız. Paradan tasarruf eder gibi zamandan da tasarruf edip biriktirdiklerimizi okumaya, öğrenmeye ayırınca vakit zengini oluyoruz.

Yukarıda bahsettiğim okuma alanlarının altında hangi kitapların olması gerektiği meselesine gelince: O konu okuyucunun kişisel kararı. Ancak istenirse tavsiye verilebilir. Yeter ki okuma işini bilinçli bir şekilde yürütme iradesi olsun.

Allah'a emanet...

4 yıl önce 16 Nisan 2020

#kitap

#okuma

#sürdürülebilir okuma

tüm makaleleri